Hallucinaties

Het VWS-rapport 'De juiste zorg op de juiste plek' gaat over de toekomst van de zorg in Nederland: hoe maken we het mogelijk dat mensen zo lang én gezond mogelijk thuis kunnen blijven wonen.
Deze blog van wijkverpleegkundige Pauline Arts maakt heel goed duidelijk hoe doorslaggevend de bijdrage van (wijk)verpleegkundigen hieraan is.

Het is 9.30 uur, de telefoon gaat. ‘Pauline, je moet nu komen’ klinkt het huilend door de telefoon. Op de achtergrond hoor ik hem roepen. De wanhoop van beide is voelbaar door de telefoon.

Hij lijdt aan een vorm van dementie, waarbij hij hallucinaties heeft. Soms ziet of hoort hij iets dat wij niet ervaren, maar heeft hij hier weinig of geen last van. Andere keren kan hij enorm van slag zijn. Dan wantrouwt hij haar, is boos en angstig, beschuldigt haar. Een uitputtingsslag voor beiden. De huisarts probeert hem in te stellen op medicatie, maar dat is een lastige opgave. Tot nog toe probeert ze ons zoveel mogelijk buiten de deur te houden. Ze heeft beloofd voor hem te zorgen. Ze zal dit ook doen, zelf, liefst zonder ondersteuning. Hoewel de dreigende overbelasting voor ons zichtbaar is, staat ze ons niet meer dan een paar keer in de week toe om zorg te verlenen. Ze is bang dat wij zullen zeggen dat hij niet thuis kan blijven.

Ze belt nu pas omdat hij wil vluchten

Met een betraand gezicht opent ze de deur voor mij. Zijn wantrouwen, angst en boosheid zijn erger dan ooit. Gisteravond hebben ze een misdaadprogramma op TV gekeken. Hij weet het zeker: het ging over haar, ze heeft iets ergs gedaan, ze is gevaarlijk, ze wordt gezocht door de politie. Ze mag niet in zijn buurt komen.
Vannacht ging het mis. Rond 3.30 uur werd hij wakker, vanaf die tijd begint hij over het programma van de avond ervoor en wat hij in zijn beleving heeft gezien. Ze heeft nu pas gebeld omdat hij weg wil wil vluchten. Ze kan hem niet tegenhouden, is angstig voor hem en zijn kracht op dit moment. Ze weet het gewoon niet meer.

In de woonkamer zit hij ineengedoken in een hoekje op de stoel. Ik mag naast hem komen zitten, mijn hand losjes op zijn hand leggen. Met horten en stoten vertelt hij zijn verhaal, het programma van de avond ervoor, dieren die hij door de kamer ziet lopen die weer verdwijnen als hij ze wil aaien, activiteiten van de dag ervoor. Het was een erg drukke, inspannende dag geweest. Een mogelijke oorzaak dat hij meer uit balans is. Hij wordt rustiger. We komen op zijn ziekte en wat dat met hen beide doet. Hij weet inderdaad dat hij soms dingen ziet, die wij niet zien. Ze zien er zo echt uit, klinken zo echt. Langzaam stuur ik het gesprek - via de dieren die verdwijnen als hij ze aan wil raken - naar de uitzending van gisteravond. Hij realiseert zich dat deze uitzending net zoiets was, dat wat hij gezien heeft niet echt was. Begint onbedaarlijk te huilen. Ze mag weer bij hem in de buurt komen, hem troosten.
Op mijn advies gaat hij die dag toch naar het wijkcentrum. De afleiding is goed voor hen beide.

Langzaam meer lucht

Ze staan toe dat we vanaf nu dagelijks komen. Ik neem contact op met de huisarts. Op advies van de geriater volgt andere medicatie. Aan ons, als wijkverpleegkundig team, de taak de werking en bijwerkingen te monitoren en door te geven aan de geriater. Om een zorgtaak over te nemen en haar belastbaarheid in evenwicht te houden.
Langzaam maar zeker neemt de angst voor zijn hallucinaties af. Hij ziet soms nog de dieren in de kamer, maar is hier niet bang van. Nu we dagelijks mogen komen, kunnen we haar ook stimuleren om hem naar het wijkcentrum te laten gaan. Hoewel het allemaal nog heel wankel is, geeft ook zij aan wat meer lucht te krijgen, het fijn te vinden de zorg te kunnen delen. De angst dat hij niet thuis zal kunnen blijven wonen, neemt af. Samen dragen we bij aan hun wens, aan wat voor hen belangrijk is. Zo lang mogelijk samen, zonder dat dit ten koste gaat van één van hen.

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.